Przystosowanie łazienki do potrzeb osoby niepełnosprawnej lub starszej to konieczność, gdy jednym z naszych domowników jest taka osoba. Wydaje się, że remont tego typu to niezwykle droga inwestycja, ale na dostosowanie łazienki do potrzeb osoby z niepełnosprawnością możemy uzyskać dofinansowanie ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Pozwala ono ułatwić realizację całego przedsięwzięcia i odciążyć inwestora.
Ma to swoje uzasadnienie. Remont łazienki sam w sobie jest kosztowny. Poza tym, często są to pomieszczenia o małej przestrzeni i wygodne jedynie dla osób z pełną sprawnością ruchową. Stąd konieczność likwidacji barier architektonicznych w łazience i toalecie wymaga starannego przemyślenia, jak właściwie wykorzystać dostępne miejsce, a zarazem zaaranżować je w sposób zapewniający komfort użytkowania osobie z niepełnosprawnością.
Dofinansowanie do remontu łazienki – kto może je uzyskać?
Podstawą starania się o dofinansowanie z PFRON jest przedłożenie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności ruchowej. Szczegółowe warunki uzyskania dofinansowania reguluje Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 25 czerwca 2002 r. (Dz.U. 2002 nr 96 poz. 861) z późniejszymi zmianami. Zgodnie z zasadami programu dofinansowanie do likwidacji barier architektonicznych wynosi 80% całkowitego kosztu np. dostosowania łazienki, ale nie może on przekroczyć wysokości piętnastokrotnego przeciętnego wynagrodzenia. Należy również pamiętać, że o dofinansowanie można starać się przed przeprowadzeniem remontu. PFRON nie zwraca środków za remont, który już się odbył.
Informacji na temat finansowania można także szukać w Miejskich Ośrodkach Pomocy Społecznej lub w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie, które zajmuje się realizacją dofinansowania. Warto mieć na uwadze, że PFRON udziela finansowego wsparcia na likwidację barier architektonicznych w łazience, ale nie obejmuje ona np. wymiany płytek ściennych, czy innych elementów wyposażenia, które mają charakter wyłącznie dekoracyjny.
Przystosowanie łazienki dla osoby niepełnosprawnej
Co należy przemyśleć przed przystąpieniem do remontu likwidującego bariery architektoniczne w łazience?
W przypadku samego pomieszczenia należy zaplanować:
- poszerzenie otworu drzwiowego do 100 cm. To podstawa, pozwalająca na swobodny wjazd do łazienki osobie poruszającej się na wózku
- usunięcie progu oraz wszelkich nierówności podłogi
- ułożenie płytek ceramicznych na podłodze, których powierzchnia utrudnia ślizganie się
- jeśli to tylko możliwe, wziąć pod uwagę powiększenie pomieszczenia. Najlepiej, aby w łazience istniała odpowiednia przestrzeń manewrowa, np. okrąg o średnicy 150 cm.
Łazienka dla osoby niepełnosprawnej – wyposażenie
Podczas dobierania armatury zadaniem osoby projektującej łazienkę jest dostosowanie jej do potrzeb osoby z niepełnosprawnością. Istotny jest odpowiedni rozstaw wszystkich elementów armatury – powinny być one od siebie oddalone, aby ułatwić manewrowanie w łazience. W przypadku miejsca do kąpieli najlepiej sprawdzi się prysznic bez brodzika, w którym powinna znajdować się ławeczka lub krzesło o odpowiedniej wysokości (ok. 40-50 cm). Dla zapewnienia bezpieczeństwa niezbędny jest montaż antypoślizgowych kafelek. Jeśli jednak użytkownik łazienki ma niepełnosprawność ruchową, to konieczna może okazać się dłuższa wanna z podnośnikiem. Ciekawym rozwiązaniem jest również wanna z drzwiczkami, która pozwala na łatwiejsze wejście. To dobra opcja dla tych osób, które nie lubią korzystać z prysznica.
Ponadto łazienka powinna być wyposażona w kilka poręczy – szczególnie przy toalecie, prysznicu oraz umywalce. Ich rodzaj (stałe lub uchylne), długość i wysokość montażu należy uzgodnić z potrzebami osoby, która będzie użytkować łazienkę. W przypadku toalety miska muszli klozetowej powinna być ustawiona na wysokości 40-50 cm, co ułatwi korzystanie z toalety osobie, która porusza się na wózku. Jej głębokość powinna wynosić ok. 70 cm. Warto również wzmocnić deskę klozetową metalowymi zawiasami. Praktyczną funkcjonalnością, w którą warto wyposażyć toaletę jest automatyczny system spłukiwania. Jeśli jego montaż nie jest konieczny, wystarczy umieścić przycisk spłukiwania na wysokości ok. 120 cm.
W przypadku umywalki należy umieścić ją na wysokości ok. 80 cm oraz wyposażyć w poręcze do wygodnego użytkowania. Dzięki temu będzie mogła z niej skorzystać zarówno osoba starsza, jak i osoba poruszająca się na wózku. Miska umywalki powinna być możliwe płaska, tak aby umożliwić osobie poruszającej się na wózku wjazd pod nią. Nie zapominamy o lustrze – najlepiej, gdy jest ono duże lub uchylne. Aby maksymalnie ułatwić korzystanie z całego pomieszczenia, należy rozważyć automatyczne mechanizmy, które w razie potrzeby będą zapalać oświetlenie.
Wszelkie wspomniane wyżej zasady to praktyczne wytyczne dla inwestorów i wykonawców w przypadku inwestycji prywatnych. Sposób, w jaki powinno się przeprowadzić przystosowanie łazienki dla osoby z niepełnosprawnością w budynkach użyteczności publicznej, został zawarty w prawie budowlanym z 7 lipca 1994 roku.